Menisküs yırtığı belirtileri nelerdir?
Menisküs yırtığı olduğu anda hastalar sıklıkla dizlerinde olan ani başlangıçlı bir ağrı, yırtılma hissi ya da batma hisseder. İç menisküs ya da dış menisküs yırtığı olmasına bağlı olarak dizin iç ya da dış tarafında ağrı belirginleşir. İlerleyen saatlerde yırtılan menisküs nedeniyle diz içine kanama olur ve dizde şişlik gelişir. Yaralanan tarafa basıp yürünebilir ancak genellikle topallama olur ve olay spor sırasında oluşmuşsa sporcu sporu bırakmak durumunda kalır. Menisküs yırtıklarında bazen yırtık parça eklem arasına sıkışarak hareketi engelleyebilir. Bu durumda kilitli diz denilen durum ortaya çıkar ki bu durum daha çok kova sapı yırtık denilen yırtık tipinde görülür. Kilitli diz durumlarında hasta dizini belli bir derecenin dışında büküp açamaz, zorlandığında şiddetli ağrısı olur. Kilitli diz durumunda erken dönemde cerrahi gerekir. Bazen menisküs yırtığı oluşturan travmanın şiddeti dizdeki diğer yapıları da zedeleyecek büyüklükte olur örneğin menisküs yırtıkları ile birlikte çapraz bağ yırtığı ya da yan bağ yırtığı da görülebilir. Bu durumde dizde boşalma, güvensizlik hissi ortaya çıkabilir.
Menisküs yırtığı olan dizde günler geçtikçe diz çevresinde yaygın hissedilen ağrı daha lokalize hale gelir ve sadece bir noktada hissedilmeye başlar. Genellikle hastala çömelme merdiven çıkma gibi hareketlerde ya da ani dönüşlerde ağrının olduğunu söylerler. Takılma kilitlenme gibi belirtiler yırtığın şekline göre değişkenlik gösterir. Dizde daha önce olmayan sesler duyulabilir.
Menisküs yırtıkları neden olur?
Yaşlı ve genç insanlarda menisküs yırtığı oluşma mekanizması genelde farklıdır. Genç bir insanda menisküs yırtığının oluşması için önemli bir travmanın olması gereklidir. Daha çok spor travmaları sonrası ve özellikle futbol, basketbol, kayak gibi sporlarla uğraşanlarda sık görülür. En sık yaralanma mekanizması ayak yerde sabitken vücudun dönmesidir.
Yaş ilerledikçe menisküslerin sneklik ve hareketliliği azalır yani menisküs te dejenerasyon gelişir. Dejenere olmuş yani aşınmış menisküsün yırtılması daha kolaydır. Dolayısıyla yaşlılarda yürüme sırasında bir yere takılıp tökezleme , yere çömelme veya çömeldiği yerden kalkma sırasında menisküs yırtıkları oluşabilmektedir.
Dış menisküs iç menisküse göre daha hareketli olduğundan iç menisküs yırtıkları daha sık görülür.
Menisküs yırtığı tanısı nasıl konur?
Menisküs yırtığı tanısı için hastanın hikayesinin dinlenmesi, ayrıntılı ve düzgün bir fizik muayene genellikle büyük oranda fikir sahibi yapar. Fizik muayenede ayrıca çapraz bağlar, yan bağlar gibi diğer yapılar da değerlendirilmelidir. Bunun dışında tanının doğrulanması, eşlik eden diğer patolojilerin araştırılması, yırtığın şekli ve yerinin net değerlendirilmesi için görüntüleme yöntemlerinden faydalanılır. Menisküs yırtığı röntgen filminde görülmez ancak kemik yapının değerlendirilmesi için hekiminiz röntgen filmi isteyebilir. Menisküs yırtığının doğrulanması için MR ( manyetik rezonans görüntüleme ) tetkiki istenir. Menisküs yırtığını görmek için diz artroskopisinden sonra en güvenilir yöntem MR dır.
En iyi şartlarda MR ın menisküs yırtığını tespit etmedeki başarısı %94-97 arasındadır. Bazı durumlarda menisküste herhangi bir yırtık olmamasına rağmen yırtık gibi görülebilir veya gerçekten olan bir yırtık MR da görülemeyebilir. Dolayısıyla MR hiçbir zaman tek başına ameliyat kararı vermek için yeterli değildir. Önemli olan hikaye, ciddi bir fizik muayene ile birlikte görüntüleme yöntemlerinden yararlanılmasıdır.
Menisküs yırtığı tedavisi için seçenekler nelerdir?
Oldukça ender rastlanan ve tam kat olmayan küçük bazı yırtıklar dışında menisküsler kendiliğinden iyileşmezler bu nedenle özellikle gençlerde genellikle menisküs yıtığı cerrahi olarak tedavi edilir.
Menisküs yırtığı için eğer yırtığın şekli ve yeri uygunsa mutlaka ve mutlaka menisküs tamiri yani dikilmesi yoluna gidilmelidir!!!. Özellikle gençlerde ileride gelişebilecek kireçlenmeyi engellemek için menisküslerin azami şekilde korunulmasına çalışılmalıdır. Eğer yırtık şekli ve yeri uygun değilse, iyileşme potansiyeli olmayan menisküs bölgesinde ve parçalanmış bir yırtıksa bu kısım çıkarılır.
Yaşlı hastalarda menisküs yırtığı ile birlikte birçok sefer kireçlenme de vardır. Böyle bir durumda menisküs yırtığının tedavi edilmesi tek başına fayda sağlamayabilir. Diz artroskopisi ile birlikte eklem içi temizliğinin yapılması, beraberinde bazı ilaçların kullanılması, egzersiz programı verilmesi gerekebilir.