Sinovyal Plika Nedir?
Sinovyal plikalar diz eklemi içinde yer alan sinovyal membranın embriyolojik kalıntılarıdır. Normalde embriyolojik olarak diz ekleminin sinovyal membranı 4. intrauterin ayda mevcut 3 sinovyal kompartmanın birleşmesiyle oluşur. Bu yapılar ilerleyen dönemlerde rezorbe olur yani ortadan kaybolur. Bazen bunların ortadan kalkmadığı durumlarda plikalar oluşur.
Artroskopi nin yaygınlaşmasından önce diz ekleminde sinovyal duplikasyonlar ve plikalar gereğince dikkati çekmemiştir. Artroskopinin ilerlemeasiyle birlikte plikaların bazı şikayetlerin sebebi olabileceği farkedilmiştir.
Kaç Çeşit Sinovyal Plika Vardır?
a- İnfrapatellar plika ( ligamentum mukozum ): En sık rastlanan plika dır. Ön çapraz bağın önünde ona paralel olarak yer alır. Çok nadiren diz ekleminin iç ve dış kompartmanlarını tamamen ayıran bir yapı halinde olabilir.
b- Suprapatellar plika: Diz kapağının üst tarafındaki boşlukta görülür. Şikayete neden olması çok çok nadirdir. Patolojik bir durum olarak değerlendirilmemektedir.
c- Sinovyal kıvrım ve raflar: Diz ekleminin iç ve dış tarafındaki boşluklarda üçlü- dörtlü şekillerde görülebilen sinovyal kıvrımlar artroskopide eklem farelerinin saklandığı yerler olarak bilinir.
d- Medial plika ( shelf sendromu , plika alata ): Diğer sinovyal plikalardan daha nadir gözükür. Aşırı gelişim halinde diz kapağının üst kutbundan dizin iç tarafı boyunca aşağı kadar uzanır ve dizin ön tarafındaki yağ yastıkçığı ( hoffa )ile birleşir. Embriyolojik bir kalıntıdır yani doğumsaldır. Yapılan diz artroskopilerinin yaklaşık %10 unda medial plika görülür. Artroskopik çalışmalar, medial plika nın dizin iç tarafında ağrı nedeni olabileceğini göstermiştir. Normal hareketlilikteki plika sorun yaratmaz ancak artroskopi sırasında dinamik olarak görüntülendiğinde plika hareketi az ve hipertrofik ( kalınlaşmış ) ise dizin 30-60 derecelik bükülmesi sırasında dizin iç tarafındaki eklem kıkırdağına sürtündüğü erozyona neden olduğu görülür. Dizin bu bükülme derecelerinde travmaya maruz kalmasıda normal olan bir plikayı kanama, ödem, fibrozis yolları ile kalınlaştırıp kabalaştırıp semptomatik hale getirir. Benzer şekilde medial plika, medial patellar kondromalezi (diz kapağı arkasındaki kıkırdakta zedelenme ) de yapabilir. Bulgular genellikle genç erişkinde ortaya çıkar. Tipik olarak dizin iç tarafında ağrı vardır. İç menisküs yırtıkları ile karıştırılmamalıdır. Tedavisi artroskopik olarak plikanın çıkarılmasıdır.